Bij de heer E. Vreeswijk in Gouda vond ’s avonds de overdracht plaats van een dubbele eenzitsbank met rotan bekleding, die hij sinds 1958 in bezit had. Deze rug-aan-rug zitbank had zijn vader destijds van de NZH gekocht na opheffing van de lokaaldienst Voorburg/Viaduct-Den Haag. Hiertoe had hij een schriftelijk verzoek ingediend. De zitbank heeft destijds model gestaan tijdens de restauratie in Voorburg van de Boedapester NZH B412. Alle banken waren immers uit dat rijtuig verdwenen. In 1977 mochten wij bij de heer Vreeswijk zijn bank opmeten om aan de hand daarvan nieuwe bouwtekeningen te vervaardigen. Na schetsmatig de maatvoering van de dubbele eenzitsbank te hebben vastgesteld, konden ook de dubbele tweezitsbanken worden herleid.
Alle onderdelen, dertig in getal, werden los van elkaar op kalkeerpapier met Oost-Indische inkt en volgens NEN-norm getekend. Een gebruikelijke techniek in die tijd. Daarna werden de tekeningen meestal op A1-formaat afgedrukt m.b.v. een lichtdrukmachine. Speciaal lichtgevoelig fotopapier werd samen met de op kalkeerpapier vervaardigde tekening als contactafdruk door een ammoniabad gevoerd en belicht, waarna de bouwtekeningen zoveel als nodig werden afgedrukt. Technieken die vandaag de dag al lang niet meer worden toegepast.
Na dit in kaart te hebben gebracht kon het Voorburgs restauratieteam tenslotte nieuwe banken laten vervaardigen volgens origineel concept. Mede hierdoor kreeg de Boedapester NZH B412 zijn authentieke interieur terug.
1977: Han Geijp thuis achter de tekentafel.
De 37 jaar oude tekening, samenstelling met stuklijst.
De messing onderdelen van de “Vreeswijkbank” werden in bruikleen afgestaan, waarna Han deze op zijn werk bij de TU Delft kon laten nagieten. Een bevriende relatie, werkzaam bij de faculteit Metaalkunde, gebruikte de objecten als lesmateriaal om studenten te leren omgaan met giettechnieken. Dat alles geheel kosteloos. Waar kan dat nog! Het afwerken en polijsten deden wij zelf.
Messing handgreep, waarvan acht stuks werden nagegoten, …
…evenals acht messing ankerplaten voor de Boedapester NZH B412.
De heer Vreeswijk nam na bijna zesenvijftig jaar definitief afscheid van zijn dierbare bezit, de dubbele eenzitsbank.Voor hem een tastbare herinnering aan de Blauwe Tramtijd. Hij was zuinig op zijn destijds aangekochte trofee enalles wat daarmee samenhing. Dat blijkt uit de met zorg bewaarde briefwisseling, de kwitantie en het label,waarmee dit alles werd verkregen. Nog eenmaal nam hij plaats op zijn zitbank, waarna de overdracht aan ons genootschap plaats vond.
Niet lang daarna werd dit unieke interieurdeel bij Miniworld Rotterdam tentoongesteld en kon het publiek na zoveel jaar deze trambank uit 1923 aanschouwen.
Leiden 9 juli 1958. Vijftien gulden aan de kas voldaan.
Het label, dat bevestigd was aan de messing handgreep van de zitbank. De zending ging per tram van Leiden naar de remise in Voorburg. Na betaling van vijftien gulden kon de bank in ontvangst worden genomen. Aldus is hierbij het bewijs van echtheid geleverd van de legaal verkregen trambank. Destijds had de heer Vreeswijk nog geen idee, dat “zijn” trambank met het verstrijken der jaren, zo’n cruciale rol zou spelen, waardoor men vandaag de dag de sfeer van de legendarische NZH-Blauwe Tram (Boedapester) nog kan herbeleven.
De dubbele eenzitsbank met rotan bekleding, afkomstig uit het Boudapester trammaterieel.
Die avond droeg de heer Vreeswijk tevens aan ons een linnen bestemmingsrol over van een geleed tramstel A 600, een houten paneel met messing slot, een metalen schaal van een voetbel en een metalen balkonstang. Een prominente aanvulling voor onze museale collectie.
De positieve reactie van NZH adjunct-directeur H.J. Kapteyn op het verzoek, dat later een belangrijke aanschaf bleek.
Het interieur van de NZH B412 met daarin de nagemaakte banken.
Uit de collectie van het Genootschap
Klik op de afbeeldingen voor grotere versies.
Voormalige route van de NZH-trams door
‘s-Gravenhage
’t Wachtje bij het Malieveld in ‘s-Gravenhage. Het gebouw bestaat niet meer. Hier ligt nu een brede verkeersweg.